Latent komt van het Latijnse “latens”, wat verborgen of niet actief betekent.
We noemen een ziekte latent als de ziekteverwekker niet actief is, en op dat moment (nog) geen klachten veroorzaakt.
Latente infectie
Een typisch voorbeeld is de ziekte gordelroos. Deze aandoening wordt veroorzaakt door het varicella-zostervirus.
De meeste mensen krijgen dit virus op kinderleeftijd. Het veroorzaakt dan waterpokken.
Daarna blijft het virus latent aanwezig in het lichaam. Meestal in een zenuwknoop bij het ruggenmerg.
Het virus kan daar tientallen jaren overleven. Het is dan niet actief (latent) en veroorzaakt ook geen klachten.
Op latere leeftijd kan het virus plotseling weer “wakker worden”. Dit komt meestal door een lage afweer, bijv. door stress of bij een andere infectie.
Het virus wordt dan weer actief en kan dan gordelroos veroorzaken.
Latentietijd
Dit is de tijd tussen het moment van besmetting en het moment waarop de ziekte actief wordt.
Let op: dit is niet hetzelfde als de incubatietijd. De incubatietijd is de tijd tussen het moment van besmetting en het moment waarop de patiënt klachten krijgt. De ziekteverwekker is in dit geval al de hele tijd actief. Bij latentietijd is de ziekteverwekker niet actief.
Latente fase
Deze term wordt voor verschillende situaties gebruikt.
Bijvoorbeeld de latente fase van de bevalling. In deze fase is er wel ontsluiting tot 4 cm, en kan de vrouw lichte weeën ervaren, maar er is nog geen actieve uitdrijving van het kind.
Voorbeelden
1) Bij latente tuberculose is de tuberculose-bacterie wel aanwezig in het lichaam, maar is deze niet actief en veroorzaakt geen klachten. Uit voorzorg wordt dit wel altijd behandeld, zodat de ziekte niet actief kan worden in de toekomst.
2) Een jongen van 17 kreeg een ernstige psychose na het gebruiken van wiet. Er was waarschijnlijk sprake van latente schizofrenie, die door het drugsgebruik is geactiveerd.
3) Blootstelling aan een hoge dosis straling kan schade veroorzaken. Dit noemen we stralingsziekte. Meestal is er eerst een latente fase waarin er geen klachten zijn. Maar na enkele dagen of weken worden de eerste klachten zichtbaar.
