Elke week geeft de Hulpdokter uitleg bij een medische term die u kunt tegenkomen in uw medisch dossier. Deze week de woorden acuut en chronisch.
Als u langdurig onder behandeling bent voor een aandoening kan het zijn dat de arts uw ziekte chronisch noemt. Maar wat betekent dat precies voor uw behandeling? En wat is precies het verschil met acuut? Het zijn termen die we vaak tegenkomen in het medisch dossier, maar het is voor veel mensen niet duidelijk wat ze precies betekenen. Laten we kijken naar deze belangrijke medische termen en waar ze vandaan komen.
Acuut komt uit het Latijn en betekent plotseling. Het woord acuut wordt gebruikt om een ziekte te beschrijven die plotseling opkomt. Denk maar eens aan een acute pneumonie (longontsteking), dat is een plotseling opkomende longontsteking. Deze ziekte komt plotseling op. De verwachting is dat de ziekte na een paar dagen of weken weer verdwijnt. Dat kan vanzelf gaan, maar ook met behulp van een behandeling. Soms wordt ook het woord peracuut gebruikt, wat in principe hetzelfde betekent als acuut.
Chronisch betekent langdurig. Het is afgeleid van het Griekse woord chronos wat tijd betekent. Een chronische ziekte is dus een ziekte die lange tijd blijft bestaan. Dit kan twee verschillende dingen betekenen:
Ten eerste kan een ziekte lange tijd duren, maar wel weer weggaan. Denk bijvoorbeeld aan een chronische wond. Dat is een verwonding die niet vanzelf is genezen, maar nog lange tijd blijft bestaan. Soms wel maanden of jaren. In sommige gevallen lukt het om de wond toch nog te genezen, waardoor de wond verdwijnt.
Ten tweede kan een chronische ziekte ook een ziekte zijn die voor altijd aanwezig blijft. Denk bijvoorbeeld aan reuma (reumatoïde artritis). Dat is een aangeboren ziekte. Deze ziekte draag je altijd met je mee. De ernst van de ziekte kan wel verschillen door de jaren heen. Daarnaast kunnen medicijnen de klachten verminderen. Een chronische ziekte kan ook pas later in het leven starten, zoals MS (multiple sclerose). De meeste patiënte krijgen MS als ze tussen de 20 en 40 jaar zijn. Vanaf dat moment noem je het een chronische ziekte.
Subacuut is een tussenvorm. Een subacute ziekte duurt te lang om acuut te noemen, maar het is nog niet lang genoeg om al chronisch te noemen.
Wat de exacte grens is tussen acuut en chronisch is niet altijd precies te zeggen. Dat verschilt per ziekte, maar ook per dokter. Bij enkele aandoeningen zijn hier afspraken over gemaakt, zodat het duidelijk is wat men bedoelt. Bij lage rugpijn (lumbago) onderscheidt men acute rugpijn (minder dan 6 weken), subacute rugpijn (6 tot 12 weken) en chronische rugpijn (meer dan 12 weken).
