De medische term electief komt van het Latijnse woord electio. Dit betekent “keuze”. Een electieve ingreep kan dus vertaald worden als een gekozen ingreep. We bedoelen hiermee dat de patiënt tijd heeft gehad om een keuze te maken en dat de ingreep gepland kan worden op een tijdstip dat goed uitkomt voor zowel het ziekenhuis als de patiënt zelf.
Electieve zorg
We spreken ook wel over electieve zorg. Dit betekent hetzelfde als planbare zorg. Alle operaties die geen spoed hebben kunnen op de lange termijn worden gepland. Soms worden operaties weken of maanden in de toekomst gepland. Een ziekenhuis heeft meestal een electief programma, dat is de operatie-agenda waarop operaties kunnen worden ingepland. In die agenda is dan elke dag ruimte vrijgelaten voor spoedeisende operaties.
Geen spoed
Het electieve programma loopt in principe van maandag tot en met vrijdag op kantoortijden. In die periode is er genoeg personeel aanwezig en, niet onbelangrijk, is iedereen fit en uitgeslapen (tegenover een spoedoperatie in de nachtdienst). Het tegenovergestelde van electief is dus “spoed”. Een spoedeisende operatie is een ingreep die niet langer kan wachten, omdat de patiënt dan mogelijk lichamelijke schade oploopt. Bij elke operatie maakt de arts een afweging of het spoed is of electief.
Geen extra schade
Een voorbeeld is een hevige bloeding in de maag. De bloeding in de maag moet snel worden gestopt omdat de patiënt anders een te laag bloedgehalte krijgt met alle gevolgen van dien. Een voorbeeld van een electieve procedure is het plaatsen van een heupprothese bij artrose (slijtage) van de heup. Hoewel de patiënt pijnklachten heeft van de artrose, kan de operatie wel op langere termijn worden gepland zonder dat de patiënt daar extra lichamelijke schade van ondervindt.
Voorbeelden
1) Patiënt aanmelden voor buikwandcorrectie. Graag op electieve programma plaatsen.
Een correctie van de buikwand vereist geen spoed, dus kan het op de lange termijn gepland worden.
2) De blindedarm werd met spoed geopereerd op een zaterdagavond.
Een blindedarmontsteking (appendicitis) moet snel worden behandeld, dus de operatie kon niet wachten tot het electieve programma.
3) De operatie voor darmkanker kan op het electieve programma, maar wel graag binnen 2 weken.
Darmkanker hoeft niet met spoed te worden geopereerd, maar het kan ook weer geen maanden wachten. Het zit dus tussen spoed en electief in.
