In eerdere artikelen hebben we gekeken naar de medische term anamnese. Dit betekent het ‘verhaal’ dat de patiënt aan de arts vertelt. In de anamnese staan de klachten beschreven en alle gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Een anamnese is belangrijk om tot een goede diagnose te komen. In de tractus anamnese bundelt de arts een aantal vragen over één orgaansysteem, zoals alle buikorganen. Maar in het medisch dossier vinden we nog meer soorten anamnese, die behandelen we in dit artikel.
Betekenis van familie-anamnese
Dit is het verhaal (anamnese) van de familie van de patiënt. Familieanamnese wordt vaak afgekort als FA. Hierbij schrijft de arts op of er familieleden zijn met erfelijke ziekten die mogelijk van invloed kunnen zijn op de aandoening van de patiënt. Denk hierbij aan ziekten die (gedeeltelijk) erfelijk zijn zoals reuma, astma en sommige hartaandoeningen. Als een familielid van de patiënt een erfelijke ziekte heeft kan dit betekenen dat de patiënt ook aanleg (predispositie) heeft voor die ziekte. De arts kan bijvoorbeeld het volgende opschrijven:
FA: vader hartaanval op 44-jarige leeftijd, zus met reuma.
Speciële anamnese
Dit is een stukje van de anamnese waarin één klacht uitgediept wordt. Meestal gaat het om de hoofdklacht. Soms wordt dit ook verkeerd geschreven als ‘speciale anamnese’. De dokter stelt dan meerdere vragen over één klacht, zoals het tijdstip van ontstaan, de precieze plek, de ernst van de klachten, het karakter van de pijn (drukkend, stekend, brandend), het beloop in de tijd, de uitlokkende en de verzachtende omstandigheden. Dit is een voorbeeld van wat de arts kan opschrijven in de decursus:
Hoofdklacht: spierpijn
Speciële anamnese: de pijn is drie maanden geleden ontstaan, na een potje tennis. De pijn zit rondom de linkerschouder. De patiënt geeft een pijnscore van 9 bij activiteit, en een 4 bij rust. De pijn is stekend van aard. Sinds het begin is de pijn juist toegenomen in ernst. Sporten lokt de pijn juist uit, maar tijdens het slapen neemt de pijn juist af.
Sociale anamnese
Dit is het stukje van de anamnese dat zich richt op het sociale leven van de patiënt. Soms is het voor de dokter goed om hier meer over te weten. Een goed sociaal netwerk kan bijvoorbeeld steun geven als de patiënt door een moeilijke periode van ziekte gaat. Onderdelen van de sociale anamnese zijn de burgerlijke staat, woonsituatie, werk, vriendschappen en familiebanden. Een voorbeeld zou er zo uit kunnen zien:
Soc anamnese: patiënt is getrouwd en werkt 4 dagen per week als boekhouder. Hij woont achteraf in een dorp en heeft daar weinig connecties. Zijn familie ziet hij maandelijks. Op het werk gaat het goed maar thuis voelt hij zich vaak eenzaam.
Hetero-anamnese
Het woord hetero komt uit het Grieks en betekent in dit geval ‘de ander’. De hetero-anamnese is het ‘verhaal’ van de patiënt, maar dan verteld door een ander. Meestal is dit de echtgenoot of een familielid. Soms kan de patiënt het verhaal zelf niet goed vertellen, bijvoorbeeld door dementie. Of de patiënt verkleint de klachten (‘ach die pijn valt eigenlijk wel mee, ik heb er geen last van’). In dat geval kan het nuttig zijn om iemand anders ook te vragen naar het verhaal. Soms levert dit informatie op die de patiënt zelf niet vertelt, bijvoorbeeld dat de patiënt juist wél heel veel pijn ervaart.
Auto-anamnese
Dit is het tegenovergestelde van een hetero-anamnese. Auto komt ook uit het Grieks en betekent ‘zelf’. De auto-anamnese is dus het verhaal dat de patiënt zelf vertelt. Dit is soms handig om te benadrukken in het medisch dossier. Vooral als er daarna een hetero-anamnese volgt.
