De medische term trauma komt uit het Grieks en betekent letterlijk “wond” of “verwonding”. In de medische wereld kan het twee betekenissen hebben. Bij trauma wordt vaak gedacht aan een psychisch trauma, die betekenis behandelen we verderop in het artikel. Maar in het ziekenhuis betekent trauma meestal “ongeval” of “verwonding”.
Trauma als ongeval
Wanneer iemand een ongeval heeft meegemaakt noemen we dat een trauma. Dat kan een auto-ongeluk zijn, maar ook een val van hoogte of een gevecht met iemand anders. Als zo iemand op de Spoedeisende Hulp komt noemen we dat een trauma-opvang. Daar wordt de patiënt opgevangen door een traumateam, dat bestaat uit enkele dokters en verpleegkundigen.
Er zijn chirurgen die zich gespecialiseerd hebben in traumapatiënten. Deze specialist heet een traumachirurg. De traumachirurg kan meehelpen bij de eerste opvang, de operatie uitvoeren en de patiënt later terugzien op de polikliniek.
Hoogenergetisch trauma
Trauma’s (ongevallen) worden onderverdeeld in een LET en een HET.
LET = Laag Energetisch Trauma
HET = Hoog Energetisch Trauma
Dit geeft aan hoeveel energie er tegen het lichaam van de patiënt is gekomen. Hoe meer energie, hoe groter de kans op ernstige verwondingen.
Een voorbeeld van een hoog energetisch trauma (HET) is een auto-ongeluk waarbij de auto harder dan 50km/u reed. Of een val van een hoogte die 2 of 3 keer hoger is dan de lichaamslengte.
Een voorbeeld van een laag energetisch trauma (LET) is het verzwikken van je enkel bij het voetballen. Of je vinger stoten tegen de muur. Bij deze ongevallen is er weinig energie tegen het lichaam gekomen. Maar let op, zelfs bij een LET kun je ernstige verwondingen krijgen.
Traumatische fractuur
Soms wordt “traumatisch” gebruikt om aan te geven dat iets komt door een ongeval, zoals bij een fractuur (botbreuk). Een traumatische polsfractuur geeft aan dat de patiënt een “ongeval” heeft gehad met de pols, waardoor die is gebroken. Een pathologische polsfractuur vertelt ons dat de pols “spontaan” is gebroken, waarschijnlijk door een onderliggende ziekte zoals botontkalking.
Een traumatische klaplong (pneumothorax) is ontstaan door een “ongeval”, bijvoorbeeld door een auto-ongeluk of doordat de patiënt met een mes in de ribben is gestoken. Een spontane klaplong is ontstaan zonder oorzaak, in elk geval zonder dat er sprake was van een “ongeval”.
Psychisch trauma
In de psychologie en psychiatrie betekent trauma “een schokkende gebeurtenis”. Soms wordt de term “psychotrauma” gebruikt. Dit is een ernstige gebeurtenis, zoals een verkrachting of het verlies van een ouder op jonge leeftijd. Deze gebeurtenis kan een psychische “wond” achterlaten, waar de patiënt lange tijd psychische klachten van kan hebben. De medische diagnose hiervoor is post-traumatisch stresssyndroom (PTSS).
Voorbeelden
1) De patiënt heeft een traumatische hersenbloeding nadat hij van 5 meter hoogte uit een bouwsteiger viel.
De term traumatisch geeft aan dat de hersenbloeding is ontstaan door een “ongeval”.
2) De rechter heup is duidelijk gebroken, maar er is geen sprake van een trauma.
Deze patiënt heeft een gebroken heup, zonder dat er een “ongeval” is geweest. Mogelijk gaat het hier dus om een spontane breuk door botontkalking.
3) Zij heeft de scheiding van haar ouders als traumatisch ervaren. Op volwassen leeftijd heeft zij er nog veel last van.
Hier betekent traumatisch dat er een psychische “wond” is, doordat de scheiding van de ouders een schokkende gebeurtenis was.
