Bij het lichamelijk onderzoek worden standaard een aantal gebieden van het lichaam onderzocht. In eerdere artikelen keken we naar het onderzoek van de longen, het hart en van de buik. Het onderdeel dat hierna volgt is meestal het stukje ‘extremiteiten’. Als u in de decursus kijkt van het medisch dossier, ziet u misschien het volgende:
Extr: oedeem-, warme acra, CR<2s, perifere pulsaties intact.
Duidelijk een stukje vakjargon en artsentaal. Maar als we deze zin woord voor woord vertalen, wordt het al veel duidelijker.
Extr: Dit is een afkorting voor ‘Extremiteiten’. Het woord ‘extreem’ komt uit het Latijn en betekent letterlijk “het verste weg” of “het uiterste”. Extremiteiten betekent hier dus de lichaamsdelen die het verste weg staan van het lichaam. De korte uitleg? Extremiteiten zijn de armen en benen.
Waarom onderzoekt de dokter de extremiteiten (armen en benen)? Niet om de vingers en tenen te tellen, maar om te zien of het bloed en vocht goed door het lichaam rondgepompt wordt. Het bloed moet ver door het lichaam reizen om naar de handen en voeten te komen. Het hart moet het bloed daarom goed rondpompen. Als we de andere woorden gaan vertalen, begrijpen we ook hoe de dokter dit kan inschatten.
Oedeem-: Het min-teken betekent negatief. Oedeem- betekent dus “geen oedeem”. Het woord “oedeem” zelf betekent vochtophoping. Dit uit zich meestal als vocht rondom de enkels. Oedeem kan ontstaan door slechte aderen, of doordat het bloed niet goed wordt rondgepompt door het lichaam. Soms ontstaat oedeem ook door lang stilzitten, zoals in een vliegtuig. Op de website van thuisarts.nl vindt u meer informatie over oedeem.
Warme acra: Acra komt uit het Grieks en betekent ook de uiterste lichaamsdelen. Artsen bedoelen met acra de handen en voeten. Warme acra betekent dus dat de handen en voeten warm zijn. Dit is een teken dat het bloed goed rondgepompt wordt.
CR<2s: Capillaire refill is korter (<) dan 2 seconden. Capillairen zijn de haarvaten (hele kleine aderen) die in de vingers lopen. Refill is het Engelse woord voor ‘hervullen’. De capillaire refill wordt getest door hard op de nagel te drukken, waardoor de nagel wit wordt (het bloed wordt weggedrukt). Als de dokter de nagel weer loslaat tellen we hoelang het duurt voordat de nagel weer roze wordt (het bloed stroom terug). Bij een gezond persoon wordt de nagel binnen 2 seconden weer roze. Dit is een teken dat het bloed goed rondgepompt wordt. In het dossier wordt dit opgeschreven als CR<2s.
Perifere pulsaties intact: Pulsaties zijn het kloppende gevoel dat men bij de slagaders kan voelen. Dit kan het beste aan de binnenkant van de pols, net onder de duim. Bij de voeten is dit het beste te voelen aan de binnenkant van de enkel, tussen het knobbeltje en de achillespees. Perifeer betekent ver weg van het hart, dus in dit geval de handen en voeten. Als de perifere pulsaties intact zijn, is dat het een teken dat het bloed goed rondgepompt wordt.
